Όνομα Ακτής: Μπατσί
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW149268011
	Δήμος Άνδρου
	Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία του Μπατσίου βρίσκεται στη βορειοδυτική Άνδρο και αποτελεί τμήμα του Όρμου Μπατσίου, έμπροσθεν του ομώνυμου οικισμού και αποτελεί την πιο κεντρική και πολυσύχναστη παραλία του νησιού. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο πυθμένας είναι αμμώδεις ενώ στο δυτικό τμήμα υπάρχουν μεγάλες λείες πλάκες στο εσωτερικό της θάλασσας. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη λόγω τοποθέτησης φερτού υλικού στο δυτικό τμήμα της παραλίας ενώ στο όριό της εμφανίζεται ποώδης βλάστηση, αλμυρίκια και κρινάκια τη θάλασσας τα οποία αποτελούν προστατευόμενο είδος. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί παράλιο τμήμα του κλειστού κόλπου του Μπατσίου, μήκους 650μ. Η ακτή καταλαμβάνει το σύνολο του κόλπου, έχει μέσο πλάτος 15μ. και προσανατολισμό νότιο. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή και η κλίση του πυθμένα ήπια (σε μέση απόσταση 200μ. 1από την ακτή το βάθος εκτιμάται στα 5μ.). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του κεντρικού δρόμου που συνδέει το Γαύριο με το Μπατσί ενώ υπάρχει και δημόσια συγκοινωνία. Η παραλία είναι πλήρως οργανωμένη και διαθέτει υποδομές όπως αποδυτήρια, ντους, ξαπλώστρες, ομπρέλες και καλάθια απορριμμάτων. Επί της ακτής υπάρχουν αναψυκτήρια, εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών ενώ παρέχεται η δυνατότητα ενοικίασης μηχανοκίνητου θαλάσσιου εξοπλισμού. Η ακτή διαθέτει ναυαγοσώστη για την προστασία των λουόμενων. Αξιόλογο σημείο της παραλίας αποτελούν τα νησιά που βρίσκονται δυτικά της ακτής, τα Γαυριονήσια. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 2000 άτομα. Στο ανατολικό τμήμα της ακτής εκβάλλει ρέμα διαλείπουσας ροής. Η άμεση περιοχή της ακτής είναι οικιστική με έντονη τουριστική δραστηριότητα, που περιλαμβάνει ξενοδοχειακά καταλύματα και τη μοναδική μονάδα οργανωμένης κατασκήνωσης του νησιού. Στο ανατολικό άκρο του όρμου αναπτύσσονται λιμενικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν ιδιωτικά πλεούμενα σκάφη αναψυχής και αλιείας.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής της ακτής κυριαρχεί η αστική χρήση και οι ετερογενείς καλλιέργειες.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Το νησί της Άνδρου ανήκει στο Υδατικό Σύστημα Νήσοι Αιγαίου (EL14), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Κυκλάδων (EL1437) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Άνδρου - Τήνου» (EL1437C0053N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε σστην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4677/29.12.2017).. Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η θαλάσσια ζώνη της ακτής βρίσκεται εντός περιοχής προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (GR4220028) με ονομασία “Άνδρος: Κεντρικό και Νότιο τμήμα, γύρω νησίδες και παράκτια θαλάσσια ζώνη”.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Μπατσί αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 1110mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 604,0mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Κύμης, έτη 1961-1989). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και δυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1956-1990). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 27^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-1990).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους και τους κυματισμούς. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα, ούτε έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός του Μπατσίου, ο οποίος βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της ακτής, διαθέτει χωριστικό αποχετευτικό δίκτυο το οποίο καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του (περίπου 90%). Ωστόσο, δεν υπάρχει Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) με αποτέλεσμα η διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων να γίνεται σε θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται σε αρκετή απόσταση βόρεια της ακτής. 

Λιμάνια/Μαρίνες

Στο νότιο άκρο της ακτής, σε απόσταση περίπου 80 μέτρα από την περιοχή κολύμβησης, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής και αλιευτικών δυναμικότητας 63 σκαφών. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αλλά και αστικά απόβλητα από τα σκάφη αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο ανατολικό τμήμα της ακτής εντοπίζεται η εκβολή ρέματος διαλείπουσας ροής. Το ρέμα σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης δυνητικά μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή στην οποία παρατηρείται ήπια αγροτική δραστηριότητα. Συνεπώς, το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και άλλων επικίνδυνων ουσιών που προέρχονται από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Ωστόσο, ο ήπιος χαρακτήρας της αγροτικής δραστηριότητας της περιοχής οδηγεί στο συμπέρασμα πως η επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων είναι ιδιαίτερα περιορισμένη.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός λουομένων που συγκεντρώνεται στην παραλία του Μπατσίου, λόγω του ότι αποτελεί μια από τις δημοφιλέστερες του νησιού, αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Επίσης, ενώ τα κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην παραλία, ο αριθμός τους και η συχνότητα παρουσίας τους είναι τέτοια που δεν αξιολογούνται ως σημαντική πηγή ρύπανσης.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών και επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) στην ακτή ή στα νερά ενώ παρατηρήθηκαν μικρές ποσότητες οικιακών απορριμμάτων. Γενικώς, τα ύδατα κολύμβησης ήταν διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Η θέση της ακτής (εντός κλειστού κόλπου) σε συνδυασμό με το μικρό βάθος των υδάτων, συνεπάγεται περιορισμένο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού. Ωστόσο, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται σημαντικά από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Επιπλέον, στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν και υπό κανονικές συνθήκες είναι διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν την αύξηση του αριθμού των λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Άνδρου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Αναφορικά με τη διαχείριση των λυμάτων του οικισμού του Μπατσίου, αν και η διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων πραγματοποιείται σε αρεκτή απόσταση από την ακτή, η πρακτική της συλλογή και διάθεση των λυμάτων χωρίς να προηγηθεί κάποιος βαθμός επεξεργασίας αποτελεί μια συνεχή πηγή ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα των υδάτων της ευρύτερης περιοχής. Το μικροβιακό φορτίο των ανεπεξέργαστων λυμάτων είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Σε κάθε περίπτωση, ο αρμόδιος φορέας πρέπει να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε η επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων να γίνεται σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Σχετικά με τη λειτουργία του λιμανιού συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Τέλος, όσον αφορά τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ:http://www.pnai.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr