Όνομα Ακτής: Άνδρος
	Κωδικός Ταυτότητας: GRBW149268010
	Δήμος ΑΝΔΡΟΥ
	Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 30η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία της Άνδρου βρίσκεται στα ανατολικά παράλια της νήσου Άνδρου, στον Όρμο του Κάστρου. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο πυθμένας έχουν βραχώδεις σχηματισμούς. Η παράκτια ζώνη είναι ισχυρά τροποποιημένη λόγω του ότι είναι διαμορφωμένη εξ' ολοκλήρου από σκυρόδεμα.

Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός κλειστού κόλπου μήκους 2400 μ. Το μήκος της ακτής είναι 270 μ., το μέσο πλάτος 10 μ. και ο προσανατολισμός βορειοανατολικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή και η κλίση του πυθμένα είναι ήπια (σε μέση απόσταση 95 μ. από την ακτή το βάθος εκτιμάται στα 5 μ.). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του κεντρικού παραλιακού δρόμου της Χώρας της Άνδρου ενώ υπάρχει και δημόσια συγκοινωνία.

Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και δε διαθέτει υποδομές για την εξυπηρέτηση των λουομένων. Στην περιοχή ανάντη της παραλιακής ζώνης υπάρχουν αναψυκτήρια και εστιατόρια. Στο κέντρο περίπου της ακτής υπάρχει κυματοθραύστης πάνω στον οποίο υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Θαλασσινής που αποτελεί τοπόσημο της περιοχής.

Η άμεση περιοχή της ακτής είναι οικιστική με τουριστική δραστηριότητα, που περιλαμβάνει ξενοδοχειακά καταλύματα, μόνιμες και παραθεριστικές κατοικίες, εστιατόρια, αναψυκτήρια και καταστήματα. Στο βόρειο άκρο του κόλπου αναπτύσσονται λιμενικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν ιδιωτικά πλεούμενα σκάφη αναψυχής και αλιείας.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη λεκάνη απορροής της ακτής κυριαρχεί ο αστικός ιστός της Χώρας της Άνδρου.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Το νησί της Άνδρου ανήκει στο Υδατικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου (GR14), στη λεκάνη απορροής των Κυκλάδων (GR37) και οι ακτές του εντάσσονται στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα των Ακτών Άνδρου-Τήνου (GR001400010051N). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η παρακολούθηση γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 140384/2011. Η οικολογική κατάσταση του εν λόγω Παράκτιου Υδατικού Συστήματος έχει χαρακτηριστεί ως υψηλή, με βάση τον προκαταρκτικό χαρακτηρισμό που πραγματοποιήθηκε από το ΕΛΚΕΘΕ το 2008. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Άνδρος αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1999 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων τεσσάρων ετών.

.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 1110mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 604,0mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Κύμης, έτη 1961-1989). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και δυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1956-1990). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 27^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-1990).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού της επηρεάζεται σημαντικά από τους βόρειους ανέμους. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα, ούτε έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός της Άνδρου διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης, μεγάλης παλαιότητας το οποίο εξυπηρετεί μέρος του οικισμού και καταλήγει στη θάλασσα. Μία από τις εκβολές του αποχετευτικού δικτύου εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή της ακτής, ενώ υπάρχει και σχετική ταμπέλα που απαγορεύει την κολύμβηση σε απόσταση 200 μ. από την εκβολή του αγωγού. Το γεγονός της συλλογής και διάθεσης των λυμάτων χωρίς κάποια επεξεργασία αποτελεί μια συνεχή πηγή οργανικού και μικροβιακού ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά τη θαλάσσια περιοχή.

Λιμάνια/Μαρίνες

Βόρεια της ακτής, σε απόσταση περίπου 700 μ. από την περιοχή κολύμβησης, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής και αλιευτικών. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία, καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αλλά και αστικά απόβλητα από τα σκάφη αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης

Λοιπές πηγές

Κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην παραλία, ο αριθμός τους όμως και η συχνότητα παρουσίας τους είναι τέτοια που δεν αξιολογούνται ως σημαντική πηγή ρύπανσης.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών και επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Τα ύδατα κολύμβησης ήταν μη διαυγή, πιθανόν λόγω των ανέμων που έπνεαν και του δημιουργούμενου κυματισμού.

Ευτροφισμός

Αν και η θέση της ακτής (εντός κλειστού κόλπου) σε συνδυασμό με το μικρό βάθος των υδάτων συνεπάγεται περιορισμένο ρυθμό ανανέωσης με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού, δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν και υπό κανονικές συνθήκες τα νερά είναι διαυγή. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Η διαχείριση των λυμάτων του οικισμού της Άνδρου αφορά στην συλλογή και διάθεση των λυμάτων χωρίς προηγούμενη επεξεργασία με αποτέλεσμα την εν δυνάμει υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων. Τα ύδατα της ακτής δεν χρησιμοποιούνται για κολύμβηση και ο Δήμος Άνδρου έχει ήδη αναρτήσει πινακίδα απαγόρευσης της κολύμβησης στην περιοχή που εκβάλει ο αγωγός αποχέτευσης λυμάτων, ενώ και η Ειδική Γραμματεία Υδάτων έχει προτείνει την απαγόρευση της κολύμβησης κατά την κολυμβητική περίοδο του έτους 2013.

Σε κάθε περίπτωση, οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες για την εξεύρεση λύσης για την επεξεργασία και διάθεση των αστικών λυμάτων, σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ.

 Σχετικά με τη λειτουργία του λιμανιού συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης: www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων: cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/nbwd
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος –Παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και των νερών κολύμβησης (Εye on Earth): eyeonearth.eu/home.aspx
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: www.ypeka.gr
Υπουργείο Τουρισμού: www.yppo.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία: www.hnms.gr/hnms/greek/index_html
ΥΠΕΚΑ - Εθνικό Δίκτυο Πληροφοριών Περιβάλλοντος (ΕΔΠΠ): www.e-per.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/g1210300_03.html
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών: www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων: www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες: www.eepf.gr/blueflag
ΕΟΤ: www.visitgreece.gr/portal/site/eot
Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: http://www.pnai.gov.gr/
Δήμος ΑΝΔΡΟΥ: www.andros.gov.gr

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr