Όνομα Ακτής: Ολυμπιάδα
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW109056016
	Δήμος Αριστοτέλη
	Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Ολυμπιάδας ανήκει στο Στρυμoνικό Κόλπο και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι της παραλίας του όρμου Ολυμπιάδας, ο οποίος έχει μήκος 3.800 μέτρα. Χαρακτηριστικό τοπόσημο είναι η Νησίδα Κάπρος, που βρίσκεται έναντι του βόρειου τμήματος της ακτής. Η παραλία έχει μήκος 2.800 μέτρα, μέσο πλάτος 30 μέτρα και προσανατολισμό ανατολικό. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη, αφού στο νότιο τμήμα της εντοπίζεται προβλήτας πρόσδεσης σκαφών και οι λιμενικές εγκαταστάσεις του οικισμού Ολυμπιάδα. Αυτά τα έργα σε συνδυασμό με την παρουσία ξύλινων εξεδρών κατά μήκος της ακτής μεταβάλλουν τη δομή της παράκτιας ζώνης. Κύριο χαρακτηριστικό της τελευταίας είναι η χονδρόκοκκη άμμος και η σποραδική ποώδης βλάστηση. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα της περιοχής περιλαμβάνει κυρίως την εμφάνιση υδρόβιων πτηνών, όπως οι μεσογειακοί ασημόγλαροι. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι επίσης αμμώδης, ενώ η κλίση του είναι ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων εντοπίζεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 200 μέτρων από την ακτή. Τέλος, στα πρώτα μέτρα τα κολυμβητικά ύδατα χαρακτηρίζονται αβαθή. Κατά τμήματα η παραλία είναι οργανωμένη και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, μόνιμες ομπρέλες, WC, ντους και κάδους απορριμμάτων, ενώ υπάρχουν αναψυκτήρια κατά μήκος της για την εξυπηρέτηση των λουομένων. Η ακτή χρησιμοποιείται κυρίως για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 500 άτομα. Σημειώνεται πως μετά το νότιο άκρο της αγκυροβολούν μικρά σκάφη αναψυχής και αλιευτικά σκάφη. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς. Η άμεση περιοχή έχει ποικίλο χαρακτήρα ως προς τις χρήσεις γης. Το βόρειο και κεντρικό τμήμα της ακτής καλύπτονται στο μεγαλύτερο ποσοστό από περιορισμένης έκτασης αρόσιμες καλλιέργειες, ενώ πολύ μικρή είναι η κάλυψη του εδάφους που αφορά σε οικίες και εν γένει τεχνητές επιφάνειες. Αντιθέτως, στο νότιο τμήμα επικρατεί ο ασυνεχής αστικός ιστός του οικισμού της Ολυμπιάδας. Επιπλέον, στην ακτή εντοπίζονται δύο ρέματα μόνιμης ροής, το ρέμα Μαύρος Λάκκος (ή ρέμα Μαυρόλακκας) και το ρέμα Μπασδέκη. Εκατέρωθεν της κοίτης του πρώτου αναπτύσσονται φυσικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση. Τέλος, επί της ακτής εντοπίζονται δύο ακόμα σημεία εκβολής ρεμάτων διαλείπουσας ροής που διαρρέουν κυρίως τον οικισμό Ολυμπιάδα.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται κυρίως από καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Περιμετρικά των συγκεκριμένων αγροτικών εκτάσεων αναπτύσσονται δάση πλατύφυλλων δένδρων και περιοχές με μεταλλευτική δραστηριότητα.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Κεντρική Μακεδονία (EL10), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Χαλκιδικής (EL1005) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Στρυμονικός Κόλπος» (EL1106C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4675/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίστηκαν τα υδάτινα σώματα "ρέμα Μαύρος Λάκκος" (ή "ρέμα Μαυρόλακκας") και "ρέμα Μπασδέκη" που είναι αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ και επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Ολυμπιάδα αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 428 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 245,4mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Πολύγυρο, έτη 1951-1986). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτος 1979- 1992). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 21^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 29^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1979- 1992).

Λόγω προσανατολισμού και μορφολογίας η ακτή είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους που πνέουν στην περιοχή. Κατά συνέπεια, δεν αναμένεται συχνή εμφάνιση κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, στην περιοχή δεν εμφανίζονται έντονα φαινόμενα παλίρροιας. Τέλος, τα θαλάσσια ρεύματα της περιοχής κινούνται συνήθως από το βορρά προς το νότο με μεταβλητή ένταση.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Ολυμπιάδας δε διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται στο σύνολό του μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού αυτού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), ανέρχεται σε 649 κατοίκους. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη. Στην άμεση περιοχή της ακτής εντοπίστηκε βιομηχανική μονάδα που δραστηριοποιείται στη μεταλλευτική βιομηχανία και τη βιομηχανία εμπλουτισμού μεταλλευμάτων. Τα υγρά απόβλητα της μονάδας περιλαμβάνουν τα νερά που αντλούνται από τα υπόγεια έργα και ενδέχεται να περιέχουν αιωρούμενα στερεά, ανόργανες διαλυμένες ενώσεις (βαρέα μέταλλα, χρώμιο κ.α.) και οργανικές ενώσεις (φαινόλες, ξανθογονικά άλατα). Η μονάδα διαθέτει εγκατάσταση επεξεργασίας των αποβλήτων της και η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται στο ρέμα Μαύρος Λάκκος που εκβάλλει στην ακτή. Ωστόσο, με προϋπόθεση την τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων της μονάδας σχετικά με τη διάθεση αποβλήτων δεν αναμένεται επιβάρυνση της ποιότητας των υδάτων.

Λιμάνια/Μαρίνες

Αμέσως μετά το νότιο άκρο της περιοχής κολύμβησης υπάρχει χώρος ελλιμενισμού ιδιωτικών πλεούμενων. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα, καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Κατά μήκος της ακτής εντοπίζεται η εκβολή δύο ρεμάτων (ρέμα Μαύρος Λάκκος και ρέμα Μπασδέκη). Τα ρέματα είναι συνεχούς ροής και δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή που χαρακτηρίζεται από μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα. Οι επιφανειακές απορροές κατά συνέπεια είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με μη συμβατικούς ρύπους. Στο νότιο τμήμα της ακτής εντοπίζεται η εκβολή δύο διευθετημένων ρεμάτων. Τα ρέματα είναι διαλείπουσας ροής και δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από τον οικισμό που βρίσκεται ανάντη της ακτής. Οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α). Ωστόσο, λόγω του μικρού μεγέθους του οικισμού δεν αναμένεται σημαντική επίδραση στην ποιότητα των υδάτων από την παρουσία των εν λόγω ρεμάτων.

Λοιπές πηγές

Στην ακτή επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων εκτιμάται πως δεν επιβαρύνουν την ποιότητα των υδάτων.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών, ενώ σε κανένα σημείο της παραλίας δε βρέθηκαν ποσότητες στερεών απορριμμάτων. Τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά παρουσιάζοντας κατόπιν οπτικής παρατήρησης χαμηλή συγκέντρωση αλγών και φυτοπλαγκτόν.

Ευτροφισμός

Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί συστηματικά περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, αφού η ακτή δεν επηρεάζεται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Η θέση της ακτής εντός ανοιχτού όρμου Ολυμπιάδας, σε συνδυασμό με τα επικρατούντα ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Τέλος, τα ύδατα κολύμβησης είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Αριστοτέλη.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Αναφορικά με τη διαχείριση λυμάτων του οικισμού Ολυμπιάδα, είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου. Σχετικά με τη λειτουργία των λιμενικών εγκαταστάσεων του οικισμού Ολυμπιάδα συνίσταται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr