Όνομα Ακτής: Βουλιαγμένη
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW069216023
	Δήμος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης
	Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΤΤΙΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η ακτή Βουλιαγμένη ανήκει στις ακτές του εσωτερικού Σαρωνικού Κόλπου και πιο συγκεκριμένα καταλαμβάνει το μυχό του μήκους 5.000 μέτρων, κλειστού όρμου Βουλιαγμένης. Η παραλία έχει μήκος 800 μέτρα, μέσο πλάτος 25 μέτρα και νότιο προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη λόγω της μαρίνας και του προβλήτα στο δυτικό και ανατολικό άκρο της ακτής αντίστοιχα, αλλά και της πυκνής δόμησης που εντοπίζεται στο όριο της παραλίας. Επιπλέον, τμήμα του μετώπου της ακτής έχει καλυφθεί με φυσικούς ογκόλιθους για λόγους προστασίας. Το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι αμμώδες και παρουσιάζει σποραδική επιφανειακή βλάστηση αποτελούμενη κυρίως από αλμυρίκια. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι επίσης αμμώδης και έχει ήπια κλίση, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 500 μέτρων από την ακτή. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Η παραλία είναι σχεδόν εξολοκλήρου οργανωμένη και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, WC, ντους και καλάθια απορριμμάτων. Για την ασφάλεια των λουομένων απασχολείται εξειδικευμένο ναυαγοσωστικό και ιατρικό προσωπικό. Επιπλέον, για την κάλυψη των αναγκών του κοινού στην άμεση περιοχή της παραλίας λειτουργούν αναψυκτήρια και εστιατόρια. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 1.500 άτομα. Δευτερευόντως, η ακτή χρησιμοποιείται για θαλάσσια αθλήματα, μηχανοκίνητα και μη. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, στο δυτικό άκρο της ακτής λειτουργεί μαρίνα για τον ελλιμενισμό σκαφών αναψυχής, ενώ στο ανατολικό άκρο υπάρχει προβλήτας που προσφέρεται για αγκυροβόλιο. Τέλος, η παραλία είναι προσβάσιμη οδικώς τόσο με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, όσο και με μέσα μαζικής μεταφοράς. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία χαρακτηρίζεται από την παρουσία αστικής δόμησης με οικιστική κυρίως χρήση. Επιπρόσθετα, η περιοχή παρουσιάζει ήπια τουριστική ανάπτυξη. Η δόμηση της περιοχής δεν είναι συνεχής, ενώ υπάρχουν τμήματα εδάφους που καλύπτονται από αυτοφυή βλάστηση.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή είναι αστική με σχεδόν αποκλειστική οικιστική χρήση.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αττική (EL06), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Λεκανοπεδίου Αττικής (EL0626) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Έσω (Κεντρικός) Σαρωνικός» (EL0626C0012N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Μέτρια», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός επιχειρησιακής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Βουλιαγμένη αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 387 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 230,6mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Ελληνικού, έτη 1950-12002). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοανατολική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1955-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 30^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).

Σημειώνεται πως η ακτή λόγω θέσης και προσανατολισμού είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων με εξαίρεση τους ανέμους νότιας διεύθυνσης. Συνεπώς, σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Βουλιαγμένη διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης το οποίο καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Ψυτάλλειας. Η ΕΕΛ Ψυτάλλειας έχει μελετηθεί για ισοδύναμο πληθυσμό 5.600.000 κατοίκων, ενώ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία των λυμάτων και απομάκρυνση αζώτου. Η τελική διάθεση των λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού σε θαλάσσια περιοχή που δε σχετίζεται με την ακτή κολύμβησης.

Λιμάνια/Μαρίνες

Στο δυτικό άκρο της ακτής και σε μικρή απόσταση από την περιοχή κολύμβησης λειτουργεί μία μαρίνα, ενώ στο ανατολικό άκρο εντοπίζεται προβλήτας για την πρόσδεση σκαφών. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός λουομένων που συγκεντρώνεται στην ακτή της Βουλιαγμένης για κολύμβηση, αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών. Στο μέτωπο της ακτής ήταν καθαρό από στερεά απορρίμματα και φιλοξενούσε και υδρόβια πανίδα, όπως οι ασημόγλαροι. Κατόπιν οπτικής παρατήρησης τα ύδατα κολύμβησης χαρακτηρίζονται διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Η θέση της ακτής εντός του ημίκλειστου, αβαθούς όρμου Βουλιαγμένης συνεπάγεται περιορισμένο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού. Ωστόσο, τα ύδατα κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απόρριψη ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου. Επιπλέον, στην ακτή δεν έχουν σημειωθεί κατά το παρελθόν περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, ενώ τα ύδατα κολύμβησης είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών ή φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με τη λειτουργία της μαρίνας συνίσταται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ:http://www.patt.gov.gr/main/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr