Όνομα Ακτής: Ερατεινή
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW049166021
	Δήμος Δωρίδος
	Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Ερατεινή βρίσκεται εντός του Όρμου Ερατεινής. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι πετρώδεις. Η παράκτια ζώνη της ακτής είναι τροποποιημένη. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει λειμώνες θαλάσσιων φανερόγαμων και εχινόδερμα (αχινοί). Η ακτή αποτελεί το σύνολο του κλειστού κόλπου, μήκους 1.000 μ., το πλάτος κυμαίνεται από 1 - 70 μ. και ο προσανατολισμός είναι νοτιοανατολικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι βαθιά, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 150 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω ασφαλτοστρωμένης οδού. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως ομπρέλες, ξαπλώστρες, ντους, αποδυτήρια και κάδους απορριμμάτων. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 400 άτομα. Πλησίον του δυτικού άκρου της κολυμβητικής ακτής καταλήγει το ρέμα Ερατεινής. Επί της ακτής υπάρχει λιθόστρωτη πλατεία με κινητό κτίσμα (Πέργκολα) και κρηπιδωμένος λιμενίσκος που αποτελεί κατάλληλο αγκυροβόλιο για μικρά πλεούμενα. Κατά μήκος της παραλιακής ζώνης υπάρχει λιθόστρωτο πεζοδρόμιο που οριοθετεί και διαχωρίζει την παραλία από την ασφαλτοστρωμένη οδό του οικισμού. Η άμεση περιοχή της παραλίας είναι οικιστική με συνεχόμενη δόμηση και περιορισμένη φυσική βλάστηση. Η περιοχή διαθέτει πλήθος καταστημάτων εστίασης και κυριαρχεί η παραθεριστική και τουριστική κατοικία. Σε ελάχιστη απόσταση από το ανατολικό της άκρο εντοπίζεται κρηπιδωμένος λιμενίσκος ο οποίος προστατεύεται από το κυματισμό των νοτίων ανέμων με λιμενοβραχίονα γύρω από τον οποίο έχουν τοποθετηθεί προστατευτικοί φυσικοί ογκόλιθοι. Στην ευρύτερη περιοχή βρίσκεται ο ομώνυμος παραθαλάσσιος οικισμός ο οποίος χαρακτηρίζεται από ασυνεχή αστική δόμηση.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από ετερογενείς αγροτικές εκτάσεις, συμπλέγματα καλλιεργειών και αγροτικές εκτάσεις με σημαντικό ποσοστό φυσικής βλάστησης.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Δυτ. Στερεά Ελλάδα (EL04), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Μόρνου (EL0421) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Κορινθιακός κόλπος - Ακτές Αιτωλοακαρνανίας» (EL0421C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4681/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασία – διατήρησης περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (GR2450004, Παραλιακή ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα, Έκταση: 10.618,68 ha).

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Ερατεινή αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 778mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 377mm και 1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αιγίου, έτη 1977-2007). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοδυτική, ακολουθούμενη από νοτιοανατολική με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1974-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 30^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1974-2001).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους με εξαίρεση τους νοτιοανατολικούς. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Ερατεινή διαθέτει παντορροϊκό δίκτυο αποχέτευσης το, οποίο καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Ερατεινή, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 2.500 κατοίκων. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ ως κύρια μέθοδος διάθεσης εφαρμόζεται η διάθεση στη θέση Δερτομύτικα, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από την Ερατεινή.

Λιμάνια/Μαρίνες

Εντός του Όρμου, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων, δυναμικότητας 70 σκαφών. Οι απορρίψεις που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Πλησίον του δυτικού άκρου της περιοχής κολύμβησης εντοπίζεται η εκβολή του ρέματος Ερατεινή το οποίο έχει αναγνωρισθεί στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Το ρέμα είναι συνεχούς ροής και, δυνητικώς, μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από ήπια αγροτική δραστηριότητα. Συνεπώς, το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και άλλων επικίνδυνων ουσιών που προέρχονται από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Ωστόσο, ο ήπιος χαρακτήρας της αγροτικής δραστηριότητας της περιοχής οδηγεί στο συμπέρασμα πως η επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Επιπλέον, κατά μήκος της περιοχής κολύμβησης εντοπίζονται οι εκβολές αγωγών μεταφοράς ομβρίων. Οι αγωγοί δυνητικώς, μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από τον οικισμό που βρίσκεται ανάντη της ακτής και συγκεκριμένα από τις επιφανειακές απορροές των δρόμων και των χώρων στάθμευσης. Παρά ταύτα, λόγω του μικρού μεγέθους του οικισμού δεν αναμένεται σημαντική επίδραση στην ποιότητα των υδάτων.

Λοιπές πηγές

Την ακτή προσεγγίζει καθημερινά πλήθος αλιευτικών πλεούμενων. Ο αυξημένος αριθμός των αλιευτικών που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων και των πιθανών διαρροών λόγω της ελλιπής συντήρησης. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η ύπαρξη πίσσας και λαδιών ενώ, εντοπίσθηκε περιορισμένη ποσότητα οικιακών και οικοδομικών απορριμμάτων. Τα κολυμβητικά ύδατα εμφάνιζαν μικρή θολερότητα λόγω των νοτιοανατολικών ανέμων οι οποίοι επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή μεταφέροντας σημαντικές ποσότητες στερεών απορριμμάτων.

Ευτροφισμός

Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, παρά το γεγονός πως τα ύδατα της ακτής κολύμβησης πιθανώς να επηρεάζονται από την γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή, μέσω της απορροής ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου. Το μεγάλο βάθος των υδάτων και τα επικρατούντα θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Δωρίδος.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με τη λειτουργία του χώρου ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:http://portal.stereahellas.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr